De wereld na corona | 'Schitteren ondanks afwezigheid'

Zonder wrijving geen glans. De coronacrisis leerde Sven Mathijssen, MSc, plaatsvervangend hoofdopleider van RITHA, dat onderwijsmakers eigenlijk veel meer kunnen, dan zij denken.

Beeld: NASA voor Unsplash; Duncan de Fey (portret)

Opdrachtje: denk eens aan een onderwijswereld zonder corona. Hoe ziet het onderwijs eruit in een minder-dan-anderhalve-meter-samenleving? Grote kans dat je denkt aan enkele tientallen mensen in één ruimte, interacties tussen studenten onderling en individuele zelfstudie thuis aan de keuken- of iedere andere willekeurige tafel. Dit beeld is echter ondenkbaar tijdens deze coronacrisis. Of toch niet? Hoe verschilt deze situatie van de huidige? We zijn massaal aan het Zoomen geslagen, we discussiëren live met videobellen of asynchroon via discussiefora en thuisonderwijs is nu de regel in plaats van de uitzondering. 

Brandjes blussen

Deze mogelijkheden zijn niet uit de grond gestampt naar aanleiding van de coronacrisis. Ze zijn van groter belang geworden en worden zo goed en zo kwaad als mogelijk ingezet bij het onderwijs dat we vormgeven. Natuurlijk, de ene keer ziet het er mooier uit dan de andere keer, maar linksom of rechtsom werken ze. Waar we de laatste twee weken van maart vooral bezig waren met brandjes blussen moeten we nu zorgvuldig gaan reflecteren: hoe hebben we die brandjes eigenlijk geblust? 

Zo dachten wij

Wij – onderwijsmakers – vormen ons onderwijs op een bepaalde manier, omdat we dat zo nodig vinden. De leerdoelen en de te behalen competenties bepalen de vorm, waarbij we in de huidige tijd vinden dat sommige dingen online kunnen, maar sommige dingen ook live en in levenden lijve moeten. Voor RITHA vinden de live-en-in-levenden-lijve-dingen plaats in meerdaagse seminars, maar door de gevolgen van corona kunnen die seminars 1) niet (volledig) live en 2) niet in levenden lijve plaatsvinden. 

Onder druk

Met een groep Maltese studenten die op het punt staan af te studeren in een seminar dat aan elkaar hangt van onderlinge presentaties en discussies, ervaarden we behoorlijk wat druk. Maar: no pressure, no diamonds. Aangezien het onderwijs van RITHA voor tachtig procent online plaatsvindt, kenden we al veel mogelijkheden én onmogelijkheden van online onderwijs. Tenminste, zo dachten we. Had je me een jaar geleden gevraagd of het mogelijk zou zijn RITHA volledig online te doen, dan zou ik hebben gezegd van niet. 

Slagen in hectiek

Inmiddels hebben we echter één slotseminar – mét diplomatuitreiking! – en twee openingsseminars online gehouden en zijn de discussies die er worden gevoerd niet te onderscheiden van de seminars die op locatie plaatsvinden. Of zoals Albert Einstein zei:

‘Iedereen wist dat het niet kon,

tot er iemand langskwam die dat niet wist.’

Niet alleen wij van RITHA, maar alle onderwijsmakers kunnen met zijn allen veel meer dan we eigenlijk denken. De hectiek waar we in hebben gezeten was niet prettig. Het zorgde voor wrijving op veel fronten, maar ook voor glans.”

Over de auteur

Sven Mathijssen, Msc is plaatsvervangend hoofdopleider van de Radboud International Training on High Ability (RITHA). In dit gastblog denkt hij, samen met andere (plaatsvervangend) hoofdopleiders van het RadboudCSW, mee over de wereld ná de coronacrisis.