Radboud Centrum Sociale Wetenschappen

Postacademisch Onderwijs voor een Veerkrachtige Samenleving

De website van het Radboud Centrum Sociale Wetenschappen (RCSW) wordt verhuisd! Het merendeel van de informatie is vanaf heden beschikbaar op https://ru.nl/rcsw.

Sommige zaken (zoals de meeste formulieren) blijven nog een tijdje alleen beschikbaar op de oude website.

Onze excuses voor als je het gevoel krijgt heen-en-weer gestuurd te worden tussen de oude en de nieuwe website!

5 Tips voor de toepassing van lichaamstaal tijdens de behandeling die je nog niet kent

Door: 
SONJA GRAAFSTAL

Wanneer we het hebben over lichaamstaal, dan denken we al gauw aan de interpretatie van bepaalde lichaamshoudingen. Zo wordt met ‘de armen over elkaar staan’ gemakkelijk geassocieerd met een gesloten houding en iemand die met ‘de armen in de zij staat’ met een zelfverzekerd persoon. Maar is het wel zo eenvoudig? Misschien heeft de persoon met de gekruiste armen het wel gewoon koud en wil de ander even zijn rug strekken door met de handen in de zij te staan? Deze opvattingen over lichaamstaal kunnen een eigen leven leiden en soms een goede hulpverlening en een goed verstaan van de cliënt in de weg staan.

Hier 5 tips om op een andere manier naar lichaamstaal te kijken:  

1. Vervang het woord lichaamstaal door beweging.

Beweging is een kleinere bouwsteen dan lichaamstaal en heeft nog geen betekenis.

2. Bekijk de beweging in relatie tot de context.

Iedere beweging is een reactie op een andere beweging in de omgeving. Dat kan een innerlijke impuls zijn, maar het kan ook een reactie zijn op iets dat in de omgeving plaatsvindt. Denk bijvoorbeeld aan een persoon die met jou zit te praten en vanuit zijn ooghoeken iemand de kamer ziet binnen komen. Vervolgens dwaalt zijn blik af naar die persoon, is dat dan een persoon die niet geïnteresseerd is in jouw verhaal of wordt de beweging uitgelokt door een andere beweging?

3. Bekijk de beweging van de ander in relatie tot je eigen beweging.

Het is de match tussen jou en de ander die maakt hoe jij de eigen en unieke beweging van de ander waardeert. Iemand die van nature langzaam en met grote gebaren beweegt, kan een persoon die sneller en met kleine gebaren beweegt, mogelijk ervaren als druk en onrustig. Terwijl een persoon die van zichzelf een hoge snelheid van bewegen heeft, die ander juist als enthousiast en energiek zal waarderen.

4. Elke beweging is een kwaliteit.

Stel je gaat samen met je cliënt een blokje lopen en die persoon rent altijd snel voor je uit, dan is dat een kwaliteit als je samen de bus nog net wilt halen. Het is onhandig als je samen wilt wandelen. Wat die persoon nodig heeft, is dat hij naast rennen ook langzaam leert lopen. Dan leer je niks af, maar leer je er een nieuwe beweging bij. Zo blijft het gevoel van competent zijn intact.

5. Beïnvloed de beweging.

Met je eigen beweging kun je de beweging van de ander beïnvloeden en omgekeerd. Denk maar eens als je voor het stoplicht staat en iemand gaat oversteken terwijl het licht nog op rood staat, dan ben je soms geneigd om met die persoon mee over te steken. Of als je met iemand staat te praten en jij besluit te gaan zitten, grote kans dat de ander dan ook gaat zitten. Jouw beweging is in staat om nieuwe bewegingen bij een ander uit te lokken en gedragsverandering tot stand te brengen. Op deze manier kunnen we ook gedragsverandering bewerkstelligen bij jongeren in de hulpverlening, dankzij een methodische manier van kijken en werken met beweging.   

Meer leren over het methodisch inzetten van lichaamstaal in de behandeling?

Wil je meer weten over deze manier van naar lichaamstaal kijken en hoe je dit methodisch kunt inzetten in de behandeling van jongeren met bijvoorbeeld problemen in de communicatie? In de cursus ‘Interactie Methodiek voor Relationele Ontwikkeling: Methodisch leren werken middels IMRO Beweging-als-houvast’, leer je hoe je je eigen beweging zo kunt organiseren, dat je bij de cliënt andere bewegingen uitlokt. Bewegingen waardoor de cliënt spelenderwijs leert hoe communicatie tussen mensen verloopt en hoe je daar op een passende en plezierige manier aan deel kunt nemen. De cursus is bedoeld voor iedereen die op zoek is naar een andere manier om jongeren te begeleiden en waarbij gebleken is dat verbale en cognitieve instructies niet helpen of niet duurzaam blijken.

Meer weten of je aanmelden? Kijk dan op de cursuspagina.