“Gezocht: méér pracademics. Zonder hen gaan we die 17 Sustainable Development Goals niet waarmaken!”

Willem Elbers, plaatsvervangend hoofdopleider bij AMID, windt er geen doekjes om: “Ik ga echt voor een betere wereld. Dat drijft me al vanaf mijn jonge jaren. Omdat het keihard nodig is. En omdat het mijn leven betekenis geeft. Hoe mooi is het dan dat ik nu als pracademic wereldwijd een bruggenbouwer ben. Overal probeer ik academische inzichten te verbinden met wat leeft en speelt in de praktijk.” In dit interview slaat hij voor ons het venster open naar wat een pracademic is en kan bereiken, bovenal om Sustainable Development Goals (SDG’s) waar te maken. Op 8 juni a.s. verzorgt Willem een gratis online inspiratiesessie over dit onderwerp. 

Meld je aan voor Willems gratis webinar

Die rol van pracademic – waarover zo meer – maakt haast deel uit van Elbers DNA: “Het zit ingebakken in mijn persoon. Als kind had ik al een sterk rechtvaardigheidsgevoel. En ik wilde graag de wereld zien. Al tijdens mijn studie Ontwikkelingsstudies voelde ik me volledig in mijn element op het snijvlak van wetenschap en praktijk. Steeds meer zag ik dat er tussen die twee domeinen, in zo’n beetje ieder land, een kloof gaapt. En dat is een gemiste kans, voor beide domeinen. Liever dan die kloof zie ik een kruisbestuiving, waar we allemaal de vruchten van zullen plukken.”

Knellend paradigma

Tot dusver wordt de kloof van twee kanten in stand gehouden. “Wetenschappers buigen véél minder het hoofd over maatschappelijke vraagstukken dan je zou verwachten. Het huidige paradigma dicteert dat het professioneel academisch leven van a tot z draait om onderzoek doen. Via peer reviews houden academici elkaar in deze houdgreep. Kennis wordt zo tot een doel op zich. Hele generaties groeien op met de gedachte dat je als wetenschapper alleen carrière kunt maken door zoveel mogelijk publicaties op je naam te hebben, onderzoeksgelden binnen te halen of prijzen te winnen. Een kokervisie, met onwenselijke gevolgen in de echte wereld.”

Urgente mondiale vraagstukken

Let wel, Elbers wil niets afdoen aan de – grote – waarde van fundamenteel onderzoek. Wel bepleit hij een paradigmaverbreding. Nodig, vindt hij, om dit nogal wereldvreemde onderzoeksperspectief achter ons te laten. “En daar is haast bij! Gelet op alle urgente mondiale vraagstukken kunnen we ons deze academische blikvernauwing niet permitteren. Het is een sta-in-de-weg voor zowel  maatschappelijk relevant onderzoek en kennisvalorisatie als voor inclusief onderwijs. Binnen organisaties in het veld moet je met een kaarsje zoeken naar kennisfuncties. Als regel doen medewerkers het erbij. Wetenschappelijke inzichten en evidenced-based handelen zijn ondergeschoven kindjes”

Ondergeschoven kindjes

Aan de praktijkkant van de kloof is evenzeer werk aan de winkel. In de wereld van internationale samenwerking, speelt kennis op zijn best de tweede viool. Elbers: “Binnen organisaties in het veld moet je met een kaarsje zoeken naar kennisfuncties. Als regel doen medewerkers het erbij. Verder zijn de banden met het academisch domein, als ze er al zijn, meestal vluchtig en kortstondig van aard. Geen wonder, want in de ‘civic society’ ligt de focus sterk op managementdoelen behalen en verantwoording afleggen. Voeg daarbij de hoge werkdruk. Wetenschappelijke inzichten en evidenced-based handelen zijn ondergeschoven kindjes.”

Enorm gemis

Ook dat is een enorm gemis. Feit is dat wetenschap van onschatbare waarde kan zijn voor de praktijk. Om complexe problemen te ontwarren. Om voortgang of achteruitgang te meten. Om tot effectieve, innovatieve oplossingen te komen. En natuurlijk om mensen op te leiden om de problemen te lijf te gaan, met het allerbeste aan kennis en competenties.”

Bruggenbouwers

Logische vervolgvraag: hoe krijgen we die kloof gedicht? Laat dat maar over aan de pracademics, zegt Elbers. Zij zijn hier met hun skillset uitstekend op toegerust: “Pracademics staan met één been in de wetenschap en één been in de praktijk. Vanuit wetenschappelijke ervaring opereren zij in de praktijk, en omgekeerd. Zo kunnen zij als geen ander bruggen slaan. Vaardig als zij zijn in contact en uitwisseling bevorderen, uiteenlopende culturen, belangen en interesses bijeenbrengen, en empathie en vertrouwen bevorderen. Het zijn ware kennis- en ervaringsmakelaars, die kennis(producten) valoriseren en barrières in de samenwerking wegnemen.”

Hoeders van de uitwisseling

Zo zijn pracademics de hoeders van een hechte, constante uitwisseling tussen praktijk en wetenschap. Elders licht toe: “Iets effectief oplossen begint bij het probleem doorgronden. Dus, vanuit het perspectief van AMID: beter inzicht in de (complexe samenhang tussen) oorzaken van uitsluiting, armoede en andere problemen die de SDG’s uit de wereld willen helpen. Hoe breng je die problemen beter in beeld, in cijfers en modellen? En wat zijn bewezen de beste verander- en verbeterstrategieën? Ook kennen pracademics alle actoren en zorgen voor netwerktoegang, nodig om schot te krijgen in de zaak. Als aanjagers van doorontwikkeling effenen ze bovendien het pad voor nieuwe inzichten, innovatieve aanpakken én educatie, zoals onze AMID-programma’s.”

Sleutelrol

In het licht van alle mondiale vraagstukken zijn dringend méér pracademics geboden, beklemtoont Elbers. “De nadruk op duurzaamheid aan de Radboud Universiteit is al een goede stap, op weg naar meer maatschappelijke relevant onderzoek. Blij ben ik ook met de recente aandacht voor ‘erkennen en waarderen’, hopelijk een aanzet tot een volwaardig, aantrekkelijk onderwijs- en loopbaanperspectief voor pracademics – recht doend aan hun sleutelrol.”

Been bijtrekken

Ook praktijkorganisaties moeten een been bijtrekken. “Laat medewerkers participeren in onderzoeksteams en samenwerkingsgremia met universiteiten. En bijdragen aan wetenschappelijke fora, conferenties en tijdschriften. Bied ruimte voor sabbaticals in academische settings. Als vanzelfsprekende, waardevolle onderdelen van hun werk. Bij Johnson & Johnson helpen we medewerkers om een hechte, lerende SDG-gemeenschap op te zetten. Gebundelde denk- en daadkracht is de beste route naar méér maatschappelijke impact”

Change from within and below

Elbers staat ook het roer van de AMID Community Building, een innovatief programma dat bedrijven begeleidt om te werken vanuit de SDG’s. Via het gouden recept van wat ook maatschappelijke bewegingen als MeToo en Black Lives Matter zo succesvol maakt: ‘change from within and below’. Zo helpt hij nu met zijn team farmacieconcern Johnson & Johnson bij het opzetten van een SDG-gemeenschap.
Koren op de molen van pracademic Elbers: “SDG’s doe je er niet even bij. Prachtig natuurlijk als een handjevol enthousiastelingen op de werkvloer, al of niet projectmatig, zich inspant voor rolstoelvriendelijke gebouwen, of voor afvalscheiding, of genderneutrale wc’s. Maar net zoals bij maatschappelijke bewegingen sla je pas echt de slag bij voldoende focus, massa en richting. Nou, die richting is alvast klip en klaar, dankzij het SDG-raamwerk.” In deze RTL Z-video vertelt Elders (vanaf 2.08 minuut) meer over de SDG-community building bij Johnson & Johnson.

Méér maatschappelijke impact

Elbers: “Wat we bij J&J nastreven, is intrinsiek gemotiveerde medewerkers vanuit allerlei disciplines samenbrengen in een hechte, lerende SDG-gemeenschap. Om zo ervaringen, inzichten en kennis te delen, en ieders denk- en daadkracht te bundelen. Rond één, geïntegreerde agenda en met een gezamenlijk, inspirerend doel: méér maatschappelijke impact rond die zeventien SDG’s.”

Met nu al resultaat 

Wat dat in het geval van J&J oplevert? Elbers: “De net begonnen SDG-gemeenschap is druk doende met een grootschalige SDG-bewustwordingscampagne onder management en medewerkers. Ook inventariseren ze alle uiteenlopende veranderinitiatieven en gaan ze na of die onder het SDG-banier aan momentum kunnen winnen. Via een gezamenlijke site, een groot event, noem maar op. Ten derde werkt de community initiatieven er bij J&J naartoe om de SDG’s te verankeren in bedrijfsvoering en besluitvorming. Van afdelingsplannen tot jaargesprekken. 

Best een flitsende start, zou ik zeggen!”

Over Willem Elbers

Dr. Willem Elbers is plaatsvervangend hoofdopleider bij AMID. Ook geeft hij leiding aan AMID Community Building, een innovatief programma dat bedrijven en organisaties begeleidt om te werken vanuit de SDG’s. Op deze en andere manieren probeert hij de werelden van wetenschap en praktijk dichter bij elkaar te brengen.

Meld je aan voor Willems gratis webinar